ảnh: Trà lúa giai đoạn mạ tại huyện Mang Thít

Diện tích nhiễm trong tuần 4.940ha, tăng 904 ha so với tuần trước do các trà lúa tập trung giai đoạn mạ đến đẻ nhánh nên diện tích Ốc bươu vàng, sâu cuốn lá, bệnh đạo ôn,... gây hại tăng khá mạnh. Tình hình dịch hại diễn biến như sau:

- OBV: diện tích gây hại 3.963 ha, tăng 752 ha so với tuần trước, gây hại trà lúa giai đoạn mạ, với mật số phổ biến 1-3 con/m². Phân bố rải rác tại các huyện trên địa bàn tỉnh.

- Bệnh đạo ôn: diện tích nhiếm 311 ha, tăng 96 ha so với tuần trước, với tỷ lệ phổ biến 5-10%, gây nhiễm trên trà lúa đẻ nhánh đến trổ. Phân bố rải rác các xã của huyện Long Hồ, Tam Bình, Vũng Liêm, Trà Ôn và thị xã Bình Minh.

- Sâu cuốn lá: diện tích gây hại 57 ha, tăng 24 ha so với tuần trước, gây hại trà lúa giai đoạn đẻ nhánh, với tỷ lệ phổ biến 10-20 con/m². Phân bố rải rác các xã của huyện Bình Tân, Tam Bình, Trà Ôn.

Ngoài ra, các đối tượng khác như: rầy nâu, chuột, bệnh cháy bìa lá, lem lép hạt,....chỉ xuất hiện và gây hại nhẹ.

* Dự báo sinh vật gây hại trong thời gian tới (từ ngày 04/4 đến ngày 11/4/2025)

- Ốc bươu vàng: có điều kiện phát triển, có thể gây hại trên lúa mới xuống giống (giai đoạn mạ), nhất là những vùng trũng, ngập nước, không chủ động các biện pháp phòng trừ.

- Rầy nâu: dự báo tuần tới trên đồng rầy xuất hiện và gây hại rầy tuổi 1,2 và rải rác trưởng thành. Bà con nông dân cần chú ý thăm đồng thường xuyên và theo dõi rầy di trú đến ruộng giai đoạn mạ, kịp thời đưa nước vào ruộng để che chắn phần gốc lúa, tránh rầy chích hút gây cháy rầy và truyền bệnh vàng lùn và lùn xoắn lá.  

- Ngộ độc hữu cơ: nguy cơ ruộng lúa bị ngộ độc hữu cơ từ việc tranh thủ mùa vụ do gieo sạ cập rập có thể dẫn đến tỷ lệ nhiễm bệnh gia tăng.

- Bọ trĩ (bù lạch): tình hình diễn biến thời tiết khí hậu năm nay nắng nóng khô hạn phức tạp nên rất thuận lợi cho sâu bệnh hại lúa giai đoạn mạ nhất là bọ trĩ sẽ gây hại nặng. Bọ trĩ gây hại làm lá bị cuốn lại ở chóp, lá héo, tóp lại và khô vàng đi. Đặc biệt nặng ở các ruộng khô nước.

- Sâu cuốn lá: có khả năng xuất hiện và gây hại ở mức độ nhẹ trên lúa giai đoạn đẻ nhánh- đòng trổ. Chú ý những ruộng sạ dày, bón thừa phân đạm, phun thuốc trừ sâu sớm đầu vụ có khả năng bị hại ở mức trung bình.

- Bệnh đạo ôn: điều kiện thời tiết nắng nóng thích hợp cho bệnh đạo ôn tiếp tục phát sinh, phát triển trên trà lúa giai đoạn đẻ nhánh-làm đòng, đặc biệt lưu ý trên những chân ruộng thiếu nước, sạ dày, bón thừa phân đạm và ruộng canh tác giống nhiễm,… có thể bị hại nặng.

* Một số biện pháp quản lý-canh tác trên cây lúa

- Nước mặn tăng lên theo đợt triều cường cao giữa và cuối mỗi tháng (âm lịch). Tình hình đo độ mặn ngày 31/3/2025 tại vàm Nàng Âm 2,8‰, vàm Vũng Liêm 2,5‰, chợ Vũng Liêm 0,1‰. Do vậy, đề nghị các địa phương thường xuyên kiểm tra độ mặn và theo dõi cập nhật các bản tin SMS về xâm nhập mặn để có phương án chủ động điều chỉnh kế hoạch sản xuất phù hợp, bố trí mùa vụ hợp lý với các diễn biến nguồn nước, vận hành hệ thống công trình ứng phó, tăng cường lấy nước ngay khi có thể và kết hợp tưới tiêu tiết kiệm, đồng thời kiểm soát mặn ở các hệ thống thủy lợi, đảm bảo tích trữ nước phục vụ sản xuất. Cụ thể: Đối với lúa có ngưỡng chịu mặn 1,28‰. Đối với rau màu, hoa kiểng rất dễ nhạy cảm với độ mặn của nước, cần có kế hoạch trữ nước ngọt để tưới. Đối với cây ăn trái: sầu riêng, chôm chôm, bưởi là cây khá nhạy cảm đối với mặn của nước, nên cần theo dõi chặt chẽ độ mặn của nguồn nước tưới và có kế hoạch trữ nước ngọt trong mương vườn để chủ động cung cấp nước tưới trong thời gian ảnh hưởng của mặn xâm nhập. Các cây ăn trái khác cũng chú ý không nên dùng nước nhiễm mặn để pha thuốc phun hoặc tưới nhiều lần trong lúc ảnh hưởng của mặn xâm nhập.

- Những diện tích chuẩn bị xuống giống, sau khi đã thu hoạch lúa Đông xuân cần vệ sinh đồng ruộng thật kỹ lúa rài, lúa chét và cỏ dại xung quanh bờ ruộng, xới trục kỹ và phải đảm bảo thời gian cách ly ít nhất 14 ngày. Đặc biệt những vùng xuống giống lúa Hè Thu không đảm bảo thời gian cách ly cần phải phun nấm Trichoderma, bón lót phân lân ngay khi làm đất lần cuối nhằm hạn chế ngộ độc hữu cơ. Xử lý vôi, bơm và tháo nước rửa đất cho những diện tích có nguy cơ ngộ độc hữu cơ cao.

- Để giảm áp lực sâu bệnh trong canh tác lúa Hè Thu, cán bộ kỹ thuật khuyến cáo bà con nông dân cần phải đảm bảo tuân theo lịch thời vụ của địa phương, lưu ý theo dõi đèn nhà hoặc bẫy đèn để xuống giống đồng loạt, tập trung, né rầy. Đối với trên lúa Hè Thu giai đoạn mạ, bà con không nên chú ý bọ trĩ, hạn chế can thiệp thuốc bảo vệ thực vật khi mật số thấp, áp dụng giải pháp đưa nước vào ruộng kết hợp bón phân để tăng cường sức đề kháng, giúp cây lúa vượt qua và phục hồi nhanh hơn.

- Diện tích nhiễm lúa cỏ có chiều hướng tăng nhanh qua các vụ lúa khuyến cáo bà con nông dân làm đất thật kỹ trước khi xuống giống để tránh thiệt hại đến năng suất lúa Hè Thu sắp tới.

                                                                                                Lê Thị Chính

                                                                        Chi cục Trồng trọt & BVTV Vĩnh Long