ảnh: Phòng trị OBV trên trà lúa giai đoạn mạ tại huyện Bình Tân

Diện tích nhiễm trong tuần 6.676 ha, tăng 1.736 ha so với tuần trước do các trà lúa đang giai đoạn mạ đến đẻ nhánh nên diện tích nhiễm sâu bệnh tăng khá mạnh (nhất là ốc bươu vàng, sâu cuốn lá, bệnh đạo ôn,...). Tình hình dịch hại diễn biến như sau:

- OBV: diện tích gây hại 5.499 ha, tăng 1.536 ha so với tuần trước, gây hại trà lúa giai đoạn mạ, với mật số phổ biến 1-3 con/m². Phân bố rải rác tại các huyện trên địa bàn tỉnh.

- Sâu cuốn lá: diện tích gây hại 167 ha, tăng 110 ha so với tuần trước, gây hại trà lúa giai đoạn đẻ nhánh đến làm đòng, với tỷ lệ phổ biến 10-20 con/m². Phân bố rải rác các xã của huyện Bình Tân, Tam Bình, Trà Ôn và thị xã Bình Minh.

- Bệnh đạo ôn: diện tích nhiễm 355 ha, tăng 44 ha so với tuần trước, với tỷ lệ phổ biến 5-10%, gây nhiễm trên trà lúa đẻ nhánh đến trổ. Phân bố rải rác các xã của huyện Long Hồ, Tam Bình, Vũng Liêm, Trà Ôn và thị xã Bình Minh.

Ngoài ra, các đối tượng khác như: rầy nâu, bọ trĩ (bù lạch), chuột, bệnh cháy bìa lá, đốm vằn, lem lép hạt,....chỉ xuất hiện và gây hại nhẹ.

* Dự báo sinh vật gây hại trong thời gian tới (từ ngày 11/4 đến ngày 18/4/2025)

- Sâu cuốn lá: có khả năng xuất hiện và gây hại ở mức độ nhẹ trên lúa giai đoạn đẻ nhánh- đòng trổ. Chú ý những ruộng sạ dày, bón thừa phân đạm, phun thuốc trừ sâu sớm đầu vụ có khả năng bị hại ở mức trung bình.

- Bệnh đạo ôn và đốm vằn: diện tích và mức nhiễm nhẹ có thể tăng do điều kiện thời tiết nắng nóng, có mưa trái mùa xen kẻ và giai đoạn lúa thích hợp cho bệnh phát sinh phát triển, đặc biệt lưu ý trên những ruộng sạ dày, bón thừa phân đạm và ruộng canh tác giống nhiễm,… có thể nhiễm trung bình đến nặng.

- Ốc bươu vàng: có điều kiện phát triển, có thể gây hại trên lúa mới xuống giống (giai đoạn mạ), nhất là những vùng trũng, ngập nước, không chủ động các biện pháp phòng trừ.

- Bọ trĩ (bù lạch): tình hình diễn biến thời tiết khí hậu năm nay nắng nóng khô hạn phức tạp nên rất thuận lợi cho sâu bệnh hại lúa giai đoạn mạ nhất là bọ trĩ sẽ gây hại nặng. Bọ trĩ gây hại làm lá bị cuốn lại ở chóp, lá héo, tóp lại và khô vàng đi. Đặc biệt nặng ở các ruộng khô nước.

- Nhện gié: điều kiện thời tiết nắng nóng xen mưa trái mùa tạo điều kiện thuận lợi cho nhện gié phát sinh trên lúa giai đoạn trổ, nên tiến hành điều tra phát hiện thật sớm để phòng trừ kịp thời.

* Một số biện pháp quản lý-canh tác trên cây lúa

- Những diện tích chuẩn bị xuống giống, sau khi đã thu hoạch lúa Đông xuân cần vệ sinh đồng ruộng thật kỹ lúa rài, lúa chét và cỏ dại xung quanh bờ ruộng, cày, xới trục kỹ và phải đảm bảo thời gian cách ly ít nhất 14 ngày. Đặc biệt những vùng xuống giống lúa Hè Thu không đảm bảo thời gian cách ly cần phải phun nấm Trichoderma, bón lót phân lân ngay khi làm đất lần cuối nhằm hạn chế ngộ độc hữu cơ. Xử lý vôi, bơm và tháo nước rửa đất cho những diện tích có nguy cơ ngộ độc hữu cơ cao.

- Diện tích nhiễm lúa cỏ có chiều hướng tăng nhanh qua các vụ lúa khuyến cáo bà con nông dân làm đất thật kỹ trước khi xuống giống để tránh thiệt hại đến năng suất lúa Hè Thu sắp tới.

- Thời tiết ban ngày nắng nóng xen kẻ những cơn mưa trái mùa, về đêm ẩm độ không khí cao kết hợp trà lúa Hè Thu đang giai đoạn sung yếu tạo điều kiện thuận lợi cho nấm bệnh phát sinh phát triển. Để phòng ngừa bệnh đạo ôn, lem lép hạt trên lúa hiệu quả trong điều kiện hiện nay nên áp dụng tổng hợp các biện pháp canh tác ngay từ đầu vụ như: sạ thưa, giống ít nhiễm, làm đất bằng phẳng, bón phân cân đối kết hợp thăm đồng thường xuyên khi thấy có dấu hiệu chớm bệnh bà con ngưng bón phân đạm- phân bón lá. Cần theo dõi chặt chẽ diến biến của bệnh, đối với ruộng trồng giống nhiễm, có thể kết hợp phun ngừa bệnh đạo ôn cổ bông và bệnh lem lép hạt khi lúa trổ lác đác và lần 2 khi lúa trổ đều.

- Để phòng trừ hiệu quả sâu cuốn lá nông dân cần tích cực kiểm tra, theo dõi sự phát triển của sâu. Hạn chế phun thuốc trừ sâu cho lúa dưới 40 ngày để bảo tồn thiên địch vì giai đoạn này khi sâu gây hại ở mật độ thấp, sự thiệt hại không đáng kể do cây lúa có khả năng tự bù đắp. Trong giai đoạn lúa đẻ nhánh chỉ nên phun thuốc khi mật độ sâu xuất hiện khoảng 30-40 con/m². Trong giai đoạn đòng-trổ mật độ khoảng 15-20 con/m² phải tiến hành phun đúng thuốc. Quan sát đồng ruộng khi thấy xuất hiện sâu tuổi 1-3 thì tiến hành phun thuốc hiệu quả sẽ cao hơn. 

                                                                                         Lê Thị Chính

                                                                        Chi cục Trồng trọt & BVTV Vĩnh Long