ảnh: vụ Hè Thu trà lúa chắc xanh bị đỗ ngã

Diện tích nhiễm trong tuần 5.620ha, tăng 279 ha so với tuần trước. Hiện tại, lúa đang tập trung giai đoạn đòng trổ đến chắc xanh chín, kết hợp mưa bão nhiều nhiễm bệnh có chiều hướng gia tăng (nhất là bệnh đạo ôn, lem lép hạt, cháy bìa lá,…). Tình hình các dịch hại chủ yếu diễn biến như:

- Bệnh đạo ôn: diện tích nhiễm 1.870 ha, tăng 290 ha so với tuần trước. Trong đó:

+ Đạo ôn lá (cháy lá): diện tích 1.412 ha, với tỷ lệ phổ biến 5-10%, gây hại  giai đoạn cuối đẻ nhánh đến trổ. Phân bố rải rác các xã của huyện trên địa bàn tỉnh.

+ Đạo ôn cổ bông (thối cổ gié): diện tích 458 ha, với tỷ lệ phổ biến 5-10%, gây hại giai đoạn trổ đến chín. Phân bố rải rác các xã của huyện Long Hồ, Bình Tân và Tam Bình.

- Bệnh lem lép hạt: diện tích nhiễm 409 ha, tăng 215 ha so với tuần trước, với tỷ lệ phổ biến 5-10%, gây nhiễm trên trà lúa trổ chín. Phân bố rải rác các xã của huyện Long Hồ, Bình Minh, Bình Tân, Tam Bình và Trà Ôn.

- Bệnh cháy bìa lá (bạc lá): diện tích nhiễm 915 ha, tăng 296 ha so với tuần trước, với tỷ lệ phổ biến 10-15%, gây nhiễm trên trà lúa đòng trổ. Phân bố rải rác các xã của huyện Long Hồ, Mang Thít, Tam Bình và Vũng Liêm.

- Chuột: diện tích gây hại  259 ha, tăng 4 ha so với tuần trước, với tỷ lệ phổ biến 5-10%, gây hại trên trà lúa trổ chín. Phân bố rải rác các xã của huyện Long Hồ, Mang Thít, Tam Bình và Vũng Liêm.

* Dự báo sinh vật gây hại trong thời gian tới (từ ngày 06/6 đến ngày 13/6/2025)

a. Vụ Hè Thu

- Đạo ôn cổ bông, lem lép hạt: tuần tới có thể gia tăng diện tích, tỷ lệ nhiễm do điều kiện thời tiết hiện nay nắng nóng, xen kẽ mưa lớn kéo dài, ẩm độ không khí khá cao thích hợp cho bệnh phát triển trên lúa giai đoạn trổ đến chắc xanh trên lúa Hè Thu muộn.

- Bệnh vàng lá chín sớm, cháy bìa lá (bạc lá), đốm vằn (khô vằn): thời tiết mưa bão, ẩm độ cao, ít nắng, gieo sạ mật độ dày, bón phân thừa đạm sẽ thích hợp cho bệnh phát triển.

- Chuột: tiếp tục gây hại mạnh, đặc biệt trên những mảnh ruộng gần chân vườn, rẫy, ruộng có gò cao, ven đường, bãi hoang, gần khu dân cư, các ruộng gieo sạ không tập trung. Do đó, bà con nông dân cần chủ động có biện pháp xử lý thích hợp, tránh sử dụng thuốc hóa học có độ độc cao gây hại cho con người và môi trường.

b. Vụ Thu Đông 

- Ốc bươu vàng: với điều kiện thời tiết mưa nhiều như hiện nay, là điều kiện cho ốc tiếp tục phát triển và gây hại. Trong thời gian tới, OBV có thể tập trung gây hại trên lúa mới xuống giống giai đoạn mạ, nhất là những vùng trũng, ngập nước và không chủ động các biện pháp diệt trừ.

- Ngộ độc hữu cơ: nguy cơ ruộng lúa bị ngộ độc hữu cơ từ việc tranh thủ mùa vụ do gieo sạ cập rập có thể dẫn đến tỷ lệ nhiễm bệnh gia tăng.

* Một số biện pháp quản lý-canh tác trên cây lúa

- Những diện tích lúa Hè Thu đã thu hoạch xong cần vệ sinh đồng ruộng, xử lý nấm Trichoderma giúp rơm rạ mau phân hủy nhằm hạn chế ngộ độc hữu cơ; theo dõi diễn biến rầy di trú để có kế hoạch xuống giống lúa Thu Đông tập trung “né rầy” hiệu quả theo lịch khuyến cáo của địa phương. Áp dụng tổng hợp các biện pháp canh tác ngay từ đầu vụ nhằm quản lý tốt các đối tượng gây hại như: ốc bươu vàng, bọ trĩ (bù lạch), chuột, cỏ dại,… Thời tiết hiện nay thích hợp cho bệnh đạo ôn, lem lép hạt tiếp tục phát sinh phát triển trên lúa Hè Thu.

- Thời tiết mưa nhiều và lớn kèm theo những cơn giông nhằm để hạn chế đỗ ngã trên cây lúa cần áp dụng tổng hợp nhiều biện pháp như: bón phân cân đối, hạn chế bón thừa phân đạm, bổ sung thêm kali, canxi, silic… nhằm tăng cường tính chống chịu cho cây lúa làm cho thân và rễ lúa cứng cáp hơn đồng thời nên rút nước khô ruộng 7-10 ngày trước thu hoạch để mặt đất cứng tránh đổ ngã và dễ thu hoạch.

- Để phòng trị bệnh cháy bìa lá, vàng lá chín sớm đạt hiệu quả cao cần áp dụng tổng hợp các biện pháp canh tác sau: vệ sinh đồng ruộng kỹ, hạn chế canh tác giống nhiễm. Cần tháo cạn nước trên ruộng để loại bỏ nguồn vi khuẩn và hạn chế lây lan, rãi vôi bột 20-25kg/1.000m²). Sử dụng thuốc trừ vi khuẩn. Ngưng ngay việc bón phân đạm, tăng cường bón phân có chứa chất Silic, Canxi, tuyệt đối không kết hợp phun phân bón lá có chứa đạm kết hợp với thuốc trừ bệnh. Cần luân phiên các loại thuốc để đạt hiêu quả cao hơn.

- Lưu ý, sự xuất hiện và gây hại của chuột ở những cánh đồng có lúa đang trong giai đoạn trổ-chín. Sử dụng các biện pháp diệt chuột đồng loạt trên diện rộng, mang tính cộng đồng. Ưu tiên sử dụng các loại bẫy cơ học, thuốc diệt chuột sinh học. Chú ý thu gom bẫy bả, xác chuột, để không gây ô nhiễm môi trường, tuyệt đối không sử dụng điện để diệt chuột để tránh gây nguy hiểm cho người cũng như các động vật có ích khác.

                                                                                                              Lê Thị Chính

                                                                                Chi cục Trồng trọt & BVTV Vĩnh Long