ảnh: Thu hoạch lúa vụ Hè Thu huyện Tam Bình

* Sâu bệnh trên lúa Hè Thu 2025: diện tích nhiễm trong tuần 6.155ha, giảm 328 ha so với tuần trước do trà lúa tập trung giai đoạn chín đến thu hoạch nên diện tích nhiễm bệnh hại giảm khá mạnh. Cụ thể:

- Bệnh đạo ôn: diện tích nhiễm 1.996 ha, giảm 153 ha so với tuần trước. Trong đó:

+ Đạo ôn lá (cháy lá): diện tích 679 ha, với tỷ lệ phổ biến 5-10%, gây hại  giai đoạn đòng trổ (trà muộn). Phân bố rải rác các xã trên địa bàn.

+ Đạo ôn cổ bông (thối cổ gié): diện tích 1.317 ha, với tỷ lệ phổ biến 5-10%, gây hại giai đoạn chắc xanh đến chín. Phân bố rải rác các xã trên địa bàn.

- Bệnh lem lép hạt: diện tích nhiễm 2.026 ha, tăng 158 ha so với tuần trước, với tỷ lệ phổ biến 5-10%, gây nhiễm trên trà lúa chắc xanh chín. Phân bố rải rác các xã trên địa bàn tỉnh.

- Bệnh cháy bìa lá (bạc lá): diện tích nhiễm 883 ha, giảm 89 ha so với tuần trước, với tỷ lệ phổ biến 10-15%, gây nhiễm trên trà lúa trổ. Phân bố rải rác các xã của huyện Long Hồ, Bình Tân, Tam Bình và Vũng Liêm.

* Sâu bệnh trên lúa Thu Đông 2025: Diện tích nhiễm trong tuần 819 ha, tăng 106ha so với tuần trước. Tình hình dịch hại diễn biến như sau:

- Bệnh đạo ôn: diện tích nhiễm 180 ha, tăng 20 ha so với tuần trước, gây hại giai đoạn đẻ nhánh đến làm đòng, với tỷ lệ phổ biến 5-10%. Phân bố rải rác các xã của huyện Vũng Liêm.

- Ốc bươu vàng (OBV): diện tích gây hại 207 ha, tăng 74 ha so với tuần trước, gây hại mới xuống giống giai đoạn mạ, với mật số phổ biến 1-3 con/m². Phân bố rải rác các xã của huyện Long Hồ, Bình Tân, Tam Bình và Trà Ôn.

- Sâu cuốn lá: diện tích nhiễm 110 ha, tăng 42 ha so với tuần trước, gây hại giai đoạn đẻ nhánh đến làm đòng, với mật số phổ biến 10-20 con/m². Phân bố rải rác các xã.

* Dự báo sinh vật gây hại trong thời gian tới (từ ngày 27/6 đến ngày 04/7/2025)

a. Vụ Hè Thu

- Đạo ôn cổ bông, lem lép hạt: tuần tới có thể gia tăng diện tích, tỷ lệ nhiễm do điều kiện thời tiết hiện nay nắng nóng, xen kẻ mưa lớn thất thường, ẩm độ không khí cao thích hợp cho bệnh phát triển trên lúa giai đoạn trổ đến chắc xanh trên lúa Hè Thu muộn.

- Chuột: tiếp tục gây hại mạnh, đặc biệt trên những mảnh ruộng gần chân vườn, rẫy, ruộng có gò cao, ven đường, bãi hoang, gần khu dân cư, các ruộng gieo sạ không tập trung. Do đó, bà con nông dân cần chủ động có biện pháp xử lý thích hợp, tránh sử dụng thuốc hóa học có độ độc cao gây hại cho con người và môi trường.

b. Vụ Thu Đông

- Ốc bươu vàng: với điều kiện thời tiết mưa nhiều như hiện nay, là điều kiện cho ốc tiếp tục phát triển và gây hại. Trong thời gian tới, OBV có thể tập trung gây hại trên lúa mới xuống giống giai đoạn mạ, nhất là những vùng trũng, ngập nước và không chủ động các biện pháp diệt trừ.

- Bệnh đạo ôn, đốm vằn: diện tích và tỷ lệ nhiễm nhẹ có thể tăng do điều kiện thời tiết nắng mưa xen kẻ và giai đoạn lúa thích hợp cho bệnh phát sinh phát triển, đặc biệt lưu ý trên những ruộng sạ dày, bón thừa phân đạm và ruộng canh tác giống nhiễm có thể nhiễm trung bình.

- Ngộ độc hữu cơ: nguy cơ ruộng lúa bị ngộ độc hữu cơ từ việc tranh thủ mùa vụ do gieo sạ cập rập có thể dẫn đến tỷ lệ nhiễm bệnh gia tăng.

* Một số biện pháp quản lý-canh tác trên cây lúa

- Những diện tích lúa Hè Thu đã thu hoạch xong cần vệ sinh đồng ruộng, xử lý nấm Trichoderma giúp rơm rạ mau phân hủy nhằm hạn chế ngộ độc hữu cơ; theo dõi diễn biến rầy di trú để có kế hoạch xuống giống lúa Thu Đông tập trung “né rầy” hiệu quả theo lịch khuyến cáo của địa phương. Áp dụng tổng hợp các biện pháp canh tác ngay từ đầu vụ nhằm quản lý tốt các đối tượng gây hại như: ốc bươu vàng, bọ trĩ (bù lạch), chuột, cỏ dại,… Thời tiết hiện nay nắng mưa xen kẽ thích hợp cho bệnh đạo ôn cổ bông tiếp tục phát sinh phát triển trên lúa Hè Thu muộn và đạo ôn lá trên lúa Thu Đông sớm.

- Lưu ý, sự xuất hiện và gây hại của chuột ở những cánh đồng có lúa đang trong giai đoạn trổ-chín. Sử dụng các biện pháp diệt chuột đồng loạt trên diện rộng, mang tính cộng đồng. Ưu tiên sử dụng các loại bẫy cơ học, thuốc diệt chuột sinh học. Chú ý thu gom bẫy bả, xác chuột, để không gây ô nhiễm môi trường, tuyệt đối không sử dụng điện để diệt chuột để tránh gây nguy hiểm cho người cũng như các động vật có ích khác.

- Theo dõi tình hình dịch hại trên cây trồng nhất là trong điều kiện mưa như hiện nay nông dân cần đề phòng một số bệnh hại trên lúa, rau màu, cây ăn trái. Mùa mưa rễ cây thường yếu do ngập úng làm đất yếm khí. Mặt khác, mưa nhiều cũng làm sâu bệnh dễ bọc phát, do đó cần bón các loại phân có tỷ lệ dinh dưỡng cân đối, nếu mưa lũ làm ngập úng vườn cây, cần nhanh chóng bơm hết nước ra ngoài bờ bao để tránh không cho vườn cây bị ngập kéo dài. Tăng cường bón vôi vào đầu mùa mưa vì vôi có tác dụng giải phóng các chất dinh dưỡng bị keo đất giữ chặt, cung cấp canxi trực tiếp cho cây, làm tăng chất lượng trái, được ngon hơn.

                                                                                             Lê Thị Chính

                                                                                Chi cục Trồng trọt & BVTV Vĩnh Long