Các giải pháp đối phó hiệu quả như:

- Chuồng trại:

+Kiểm tra và sửa chữa: Kiểm tra kỹ lưỡng chuồng trại, đảm bảo chắc chắn, không bị dột, nứt nẻ. Vị trí chuồng nuôi nên chọn nơi cao ráo, dễ thoát nước, cách các chuồng nuôi khác, xa khu đông dân nhằm hạn chế nguy cơ truyền lây dịch bệnh cho con người và ngược lại. Chuồng nuôi nên xây dựng xa vùng lũ quét. Chuồng nuôi phải chắc chắn, chống dột, ngập lụt, có tấm che chắn mưa gió để bảo vệ gia súc, khi mưa to, gió lớn. Ở những vùng đất trũng, nền chuồng phải làm cao để tránh ngập úng. Có đủ bạt để che mưa hắt. Kiểm tra hệ thống thoát nước chung của cả khu vực, đặc biệt phải củng cố hệ thống thoát nước thải, nơi chứa chất thải để hạn chế ô nhiễm khi mưa to hoặc ngập lụt. Đảm bảo cách ly giữa chuồng nuôi và khu sinh hoạt hoặc giữa các chuồng nuôi. Nên có hố sát trùng trước cửa chuồng nuôi. Khu chứa chất thải (phân, rác và nước thải) phải xa chuồng nuôi, cuối hướng gió, vị trí thấp và xa nguồn nước ngầm, trường học, bệnh viện,…

+Vệ sinh thường xuyên: Vệ sinh chuồng trại sạch sẽ, tiêu độc khử trùng để tiêu diệt mầm bệnh. Tăng cường vệ sinh phòng bệnh cho gia súc thường xuyên quét dọn, vệ sinh sạch sẽ trong và ngoài chuồng nuôi; định kỳ vệ sinh máng ăn, máng uống, các dụng cụ chăn nuôi; phun khử trùng trong và ngoài chuồng nuôi gia súc để diệt mầm bệnh có trong môi trường.

+ Đảm bảo thông thoáng: Tạo điều kiện thông thoáng cho chuồng trại, tránh ẩm thấp. Chuồng trại phải đảm bảo sự lưu thông không khí tốt, tránh tình trạng ẩm thấp, bí khí gây nấm mốc và bệnh cho vật nuôi.

Những ngày mưa bão lớn thường bị mất điện nên người chăn nuôi cần chủ động phương án thắp sáng và sưởi ấm dự phòng như máy phát điện, đèn, xăng dầu, bếp than, bếp trấu, củi… để giữ ấm vật nuôi.

- Thức ăn:

+ Dự trữ: Chuẩn bị đủ lượng thức ăn dự trữ, bảo quản nơi khô ráo. Đảm bảo nguồn thức ăn: cây cỏ là nguồn thức ăn chính cho gia súc ăn cỏ, khi mưa bão, cây cỏ dễ bị ngập, đổ và chết vì vậy cần chú ý chủ động dự trữ nguồn thức ăn xanh, có thể phơi khô (rơm và cỏ), ủ chua cỏ hoặc thân cây bắp để đảm bảo nguồn thức ăn cho gia súc trong mùa mưa bão. Đặc biệt nên lưu ý cung cấp thêm cho gia súc ăn cỏ nguồn thức ăn tinh để chúng có thêm nguồn dinh dưỡng cần thiết giúp chống chọi với điều kiện thời tiết bất lợi (nhưng chú ý tập cho gia súc ăn cỏ ăn thức ăn tinh, ăn ít và tăng dần đến khoảng 2 kg/con/ngày; cho ăn khô, không được hòa nước cho uống).

+ Đảm bảo chất lượng: Chọn thức ăn chất lượng tốt, bổ sung thêm vitamin và khoáng chất để tăng cường sức đề kháng cho vật nuôi. Vật nuôi cần cung cấp đầy đủ về số lượng và chất lượng, thức ăn cần bảo quản ở những nơi khô ráo để tránh bị ẩm mốc. Cần thường xuyên kiểm tra, vệ sinh và sắp xếp lại kho thức ăn, loại bỏ thức ăn bị hư hỏng không đảm bảo chất lượng.

- Sức khỏe vật nuôi:

+Tiêm phòng: Tiêm phòng đầy đủ các loại vaccine theo lịch. Mùa mưa bão là thời điểm dễ bùng phát các dịch bệnh nguy hiểm đối với đàn vật nuôi do điều kiện thời tiết ẩm ướt và môi trường dễ bị ô nhiễm. Do đó, việc tiêm phòng đầy đủ các loại vaccine phòng bệnh cho đàn vật nuôi là vô cùng cần thiết. Đối với trâu, bò cần tiêm phòng bệnh tụ huyết trùng, lở mồm long móng, viêm da nổi cục. Đối với heo tiêm phòng bệnh dịch tả heo, tụ huyết trùng, phó thương hàn, lở mồm long móng, tai xanh. Đối với gia cầm như vịt, ngan cần tiêm phòng dịch tả, viêm gan do virus, cúm gia cầm, tụ huyết trùng; gà cần tiêm phòng vaccine Newcastle, Gumboro, cúm gia cầm, tụ huyết trùng,…

+Khám bệnh định kỳ: Khám bệnh định kỳ để phát hiện và điều trị kịp thời. Thường xuyên kiểm tra sức khỏe đàn gia súc đặc biệt dễ nhận biết những bất thường vào sáng sớm thông qua: quan sát trạng thái vật nuôi để phát hiện được những bất thường như uể oải, ủ rũ hoặc hung hăng; kiểm tra trạng thái phân, nước tiểu; đồng thời kiểm tra lượng thức ăn, nước uống tiêu thụ hàng ngày của gia súc; ngửi để nhận ra có mùi khác thường hay sự kém thông thoáng,… giúp biết được tình trạng sức khoẻ đàn gia súc. Bổ sung các vitamin, thuốc trợ sức, trợ lực, men tiêu hóa cho gia súc khi thời tiết bất lợi.

Cách ly kịp thời những vật nuôi có biểu hiện khác thường, chẩn đoán và điều trị nếu cần thiết, không được bán hoặc phát tán gia súc ốm, chết và chất thải của chúng ra xung quanh, tránh lây lan dịch bệnh.

+ Bổ sung vitamin: Bổ sung thêm vitamin và khoáng chất để tăng cường sức đề kháng. Bổ sung vitamin, men tiêu hóa để tăng sức đề kháng cho gia súc nếu có biểu hiện bệnh như rối loạn tiêu hóa, bệnh đường hô hấp,… thì phải điều trị kịp thời.

- Chọn giống vật nuôi phù hợp: Nên chọn những giống vật nuôi có sức đề kháng tốt, thích nghi với điều kiện khí hậu khắc nghiệt của mưa bão. Sử dụng con giống có chất lượng tốt, năng suất cao, có khả năng chống chịu với bệnh tật.

- Quản lý nguồn nước: Đảm bảo nguồn nước sạch cho vật nuôi, thường xuyên kiểm tra chất lượng nước. Đảm bảo vệ sinh nước uống, có thể sử dụng Chloramin-B, Clorin, phèn chua,…để khử trùng nước đối với những nơi nguồn nước bị ô nhiễm, đảm bảo cung cấp đủ nước sạch cho vật nuôi. Cần xử lý nước đọng, làm sạch và cải tạo các ao, hồ, giếng nước để ngăn ngừa ô nhiễm nguồn nước, đảm bảo nguồn nước sạch cho đàn vật nuôi và gia đình. Việc này không chỉ giúp bảo vệ sức khỏe cho vật nuôi mà còn phòng ngừa các bệnh lây nhiễm cho con người.

- Theo dõi thời tiết: Luôn theo dõi dự báo thời tiết để có biện pháp phòng tránh kịp thời. Để chủ động ứng phó với mưa bão, việc cập nhật thông tin về thời tiết là yếu tố then chốt. Người dân cần thường xuyên theo dõi các bản tin dự báo thời tiết qua đài phát thanh, truyền hình, hoặc các ứng dụng điện thoại thông minh. Chính quyền địa phương cần đẩy mạnh việc thông tin kịp thời và chính xác đến người dân, đặc biệt là những khu vực vùng sâu, vùng xa, nơi việc tiếp cận thông tin còn hạn chế. Cần có các hệ thống cảnh báo sớm tại các xã, thôn để thông báo cho người dân biết về các cơn bão hoặc lũ lụt sắp đến, giúp họ có đủ thời gian để chuẩn bị và thực hiện các biện pháp bảo vệ đàn vật nuôi.

- Hợp tác với các hộ chăn nuôi khác: Cùng nhau chia sẻ kinh nghiệm, hỗ trợ nhau trong quá trình chăn nuôi. Người dân trong các khu vực chăn nuôi cần tăng cường hợp tác, hỗ trợ lẫn nhau trong việc bảo vệ đàn vật nuôi trước, trong và sau khi xảy ra mưa bão. Các hộ gia đình có thể hợp tác để mua chung thức ăn, thuốc men, hỗ trợ nhau di dời và chăm sóc đàn vật nuôi khi cần thiết.

Chính quyền địa phương và các tổ chức liên quan cần có kế hoạch hỗ trợ kịp thời về mặt kỹ thuật, tài chính, và cung cấp các vật tư cần thiết cho người dân trong trường hợp khẩn cấp. Các chương trình tập huấn về phòng chống thiên tai, bảo vệ vật nuôi cũng cần được tổ chức thường xuyên để nâng cao kiến thức và kỹ năng cho người chăn nuôi.

- Trước khi mùa mưa đến: cần tiêm phòng đầy đủ cho gia súc, gia cầm. Vệ sinh chuồng trại sạch sẽ, thường xuyên bổ sung vitamin, thức ăn chất lượng để tăng cường sức đề kháng cho vật nuôi. Cần thường xuyên quan sát vật nuôi để phát hiện sớm những con bị bệnh và cách ly chúng ra khỏi đàn. Phòng bệnh là chính.

- Ở những vùng cao, mùa mưa thường kéo dài và hay có sương mù; để bảo vệ đàn gia súc khỏi lạnh nên lót thêm rơm rạ trong chuồng, cho gia súc uống nước ấm và bổ sung thêm khoáng chất.

Ngọc Hường -TTKN