Ngành thủy sản Việt Nam đang tích cực thích ứng với các quy định mới của Liên minh châu Âu (EU) về mức dư lượng tối đa (MRL) của asen vô cơ trong cá và các loại hải sản khác.

Gần đây, Văn phòng SPS (Cơ quan thông báo và điểm hỏi đáp về vệ sinh và kiểm dịch thực vật) của Việt Nam đã nhận được thông báo từ Ban thư ký Ủy ban SPS của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) về dự thảo sửa đổi của Cơ quan An toàn thực phẩm châu Âu (EFSA) đối với Quy định (EU) số 2023/915, trong đó quy định mức dư lượng tối đa (MRL) đối với asen vô cơ trong cá và các loại hải sản khác.

Theo Phó giám đốc Văn phòng SPS Việt Nam Ngô Xuân Nam, trong 5 năm qua, không phát hiện thấy ô nhiễm asen vô cơ trong hải sản Việt Nam. Tuy nhiên, để ứng phó với các quy định mới của EU, việc chủ động thích ứng hiện là trọng tâm chính của ngành.

EU đã tăng cường kiểm tra biên giới đối với một số sản phẩm nông nghiệp của Việt Nam.

Ông Nam cho biết: "Mặc dù dự thảo quy định của EU đề cập cụ thể đến asen vô cơ và chúng tôi không phát hiện thấy sự hiện diện của nó trong hải sản của mình trong những năm gần đây, nhưng điều này không có nghĩa là chúng ta nên tự mãn",

Chủ động thích ứng với các biện pháp SPS do các thị trường nhập khẩu áp đặt, đặc biệt là EU, là một chiến lược mà các cơ quan quản lý tại Việt Nam đang tích cực triển khai.

Để đảm bảo tuân thủ, Văn phòng SPS của Việt Nam đã nhanh chóng cập nhật thông tin đến các cơ quan, đơn vị và hiệp hội ngành hàng có liên quan bao gồm Cục Chất lượng, Chế biến và Phát triển thị trường, Tổng cục Thủy sản và Giám sát thủy sản, Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) và Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP).

Trong khi đó, Tổng cục Thủy sản và Cục Giám sát thủy sản (thuộc Bộ Nông nghiệp và Môi trường) đã chỉ đạo các chương trình giám sát để đánh giá và kiểm soát nồng độ asen vô cơ trong nước và trầm tích nuôi trồng thủy sản.

Ông Nam cho biết, ô nhiễm asen hiếm khi được phát hiện trong chế biến thủy sản, nhưng chủ yếu có trong môi trường nuôi trồng, đặc biệt là trong nước, do đó, việc kiểm soát chất lượng nước nghiêm ngặt tại các vùng nuôi trồng thủy sản là rất quan trọng.

Về phía doanh nghiệp, các nhà sản xuất và chế biến thủy sản Việt Nam đang tăng cường giám sát nồng độ asen vô cơ trong nguyên liệu. Các công ty cũng đang đầu tư vào công nghệ tiên tiến và quy trình sản xuất để đảm bảo sản phẩm đáp ứng các tiêu chuẩn an toàn thực phẩm của EU.

Quy định mới của EU

Theo dự thảo sửa đổi của EU, dự kiến ​​sẽ được ban hành chính thức và có hiệu lực vào tháng 7 năm nay, MRL đối với asen vô cơ trong cá và hải sản sẽ dao động từ 0,05 đến 1,5 ppm.

EU sẽ cho phép một số sản phẩm hải sản hiện có trên thị trường vẫn được bán cho đến ngày hết hạn.

Dự thảo quy định nêu rõ MRL dựa trên trọng lượng ướt của sản phẩm. Nếu cá được xuất khẩu nguyên con, MRL sẽ được tính dựa trên kích thước của toàn bộ con cá.

Ngoài cá, EU cũng áp dụng MRL đối với asen vô cơ đối với các loài giáp xác như cua và động vật thân mềm hai mảnh vỏ như sò điệp.

Trước đây, EU chưa đặt ra giới hạn cụ thể đối với asen vô cơ trong cá và hải sản. Dự thảo quy định mới này nhằm mục đích thu thập phản hồi từ các nước thành viên WTO, đồng thời ưu tiên bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng trong EU và phù hợp với các yêu cầu của Hiệp định SPS.

Trên thực tế, một số sinh vật thủy sinh tự nhiên tích tụ một lượng nhỏ asen vô cơ do sự hiện diện của nó trong nước và trầm tích. Asen xâm nhập vào chuỗi thức ăn thông qua ô nhiễm nước và trầm tích, các sinh vật thủy sinh hấp thụ asen thông qua hô hấp và nguồn thức ăn bị ô nhiễm

Ngoài ra, ô nhiễm hải sản có thể là kết quả của các hoạt động công nghiệp và nông nghiệp, chẳng hạn như ngành khai khoáng và luyện kim, sản xuất thuốc trừ sâu, thuốc nhuộm và dệt may, xả nước thải có chứa asen, phân bón và thuốc trừ sâu chảy vào sông và hồ, nước thải hộ gia đình chưa qua xử lý và asen tự nhiên ngấm từ bề mặt vào nước ngầm

Khi EU tăng cường kiểm soát asen vô cơ trong hải sản nhập khẩu, các nhà xuất khẩu Việt Nam đang tích cực điều chỉnh để duy trì khả năng tiếp cận thị trường. Các bên trong ngành đang tăng cường các biện pháp kiểm soát chất lượng để đảm bảo tuân thủ.

Chiến lược này cũng củng cố danh tiếng và thương hiệu của hải sản Việt Nam.

Hiện nay, thủy sản Việt Nam chiếm 3,7% tổng lượng thủy sản nhập khẩu của EU. Việt Nam là nhà cung cấp thủy sản ngoài EU lớn thứ năm vào thị trường EU và lớn thứ hai từ châu Á, sau Trung Quốc.

Năm ngoái, ngành thủy sản Việt Nam đạt mức tăng trưởng xuất khẩu ấn tượng, đạt 10 tỷ đô la Mỹ, tăng 12% so với năm 2023. Trong đó, xuất khẩu sang EU đạt 1 tỷ đô la.

Theo VASEP, Hiệp định thương mại tự do EU-Việt Nam (EVFTA) dự kiến ​​sẽ thúc đẩy xuất khẩu thủy sản của Việt Nam tăng khoảng 2% mỗi năm trong giai đoạn 2020-2030.

VĐ - Dịch từ nguồn: https://asemconnectvietnam.gov.vn/default.aspx?ID1=2&ZID1=8&ID8=142486